Các nghiên cứu ở
Mỹ cho thấy khoảng 1/2 phụ nữ trên 50 tuổi có nguy cơ bị gãy xương ở
cột sống, cổ xương đùi hoặc cổ tay do loãng xương. Dự báo đến năm
2050, toàn thế giới sẽ có 6,3 triệu trường hợp gãy cổ xương đùi do loãng
xương, trong đó 51% ở các nước châu Á, nơi mà khẩu phần ăn hàng ngày thường
thiếu canxi song việc chẩn đoán sớm và điều trị tích cực bệnh loãng xương
còn rất nhiều khó khăn.
Dấu hiệu bệnh loãng xương |
Thống kê cho thấy loãng
xương là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh lý về xương trên toàn thế
giới. Bệnh thường gặp ở nữ hơn là nam giới, với tỷ lệ 3:1. Loãng
xương để lại hậu quả rất nặng nề, làm cho xương trở nên giòn, mỏng
manh và rất dễ gãy, kể cả khi không bị chấn thương. Người ta thường gọi
tình trạng này là gãy xương tự nhiên, đây là một biến chứng nặng
nề của loãng xương.
Tiến sĩ, bác sĩ Võ
Xuân Sơn giải thích: Xương người được cấu tạo bởi các bè xương liên kết
với nhau thành một mạng lưới, tạo nên bộ khung vững chắc để nâng đỡ
cả cơ thể. Ở người bình thường, các bè xương xếp dày đặc, độ dày của mỗi bè khá
lớn.
Theo cơ chế tự nhiên,
có 2 quá trình đồng thời xảy ra, tác động trực tiếp lên xương của con
người đó là tạo xương và hủy xương. Khi người ta còn trẻ, quá trình tạo
xương chiếm ưu thế, xương ngày một phát triển, các bè to ra và cứng chắc.
Đến tuổi trưởng thành, hai quá trình tạo - hủy cân bằng với nhau, xương luôn cứng
chắc cũng như một con người tràn đầy sinh lực.
Nhưng ở người
lớn tuổi, quá trình tạo xương giảm, hủy xương thắng thế. Hậu quả là các bè
xương mỏng đi, bớt chắc khỏe, số lượng bè cũng giảm, tạo ra các
khoang rỗng bên trong xương. Người ta thường gọi tình trạng này là xốp
xương hoặc loãng xương.
Xương bị loãng sẽ yếu
và giòn hơn rất nhiều so với xương không bị loãng. Dân gian thường gọi tình
trạng này là “mục xương”. Khi nói đến mục xương người ta thường ám chỉ trường
hợp xương bị mục, bị yếu do lạm dụng các thuốc kháng viêm corticosteroid. Tuy
nhiên, theo các chuyên gia, việc sử dụng corticosteroid chỉ là một trong số
những nguyên nhân gây bệnh này mà thôi.
Bệnh loãng xương |
Bác sĩ chuyên khoa 1 Ngô
Đức Trường cho biết, thủ phạm chính gây ra loãng xương chính là "vị thần thời
gian". Khi con người bước qua tuổi trung niên, đặc biệt là phụ nữ sau
mãn kinh, các nội tiết tố giảm, quá trình tạo xương không còn sung mãn như trước,
đồng thời quá trình hủy xương tăng lên và lấn lướt làm cho xương bị mất đi, trở
nên xốp hơn.
Thành phần chính tạo
nên độ vững chắc cho xương là canxi. Lúc con người còn trẻ, cơ thể sử
dụng canxi để tạo ra xương mới. Nhưng khi lớn tuổi, thường lượng
canxi trong máu không đủ, canxi sẽ bị lấy từ xương ra để chuyển đến phục
vụ cho hoạt động ở các cơ quan trọng yếu khác của cơ thể, từ đó
làm cho xương suy yếu.
Ngoài vấn đề tuổi
tác, còn nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
khác làm tăng quá trình hủy xương như:
- Chế độ ăn uống
quá ít canxi, ít đạm, ít hoạt động thể lực, ít hoạt động
ngoài trời, nghiện rượu, bia, thuốc lá, cà phê.
- Sử dụng thuốc
corticosteroid (ví dụ như dexa) hàng ngày trong thời gian hơn 3 tháng.
- Nằm bất
động trên giường quá lâu.
- Bị các bệnh
lý về khớp như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp.
- Bị bệnh
thận mạn tính dẫn tới tăng đào thải canxi, bệnh đường tiêu hóa
mạn tính gây giảm hấp thucanxi và vitamin D.
- Cường tuyến
cận giáp, thiểu năng sinh dục.
- Người quá
nhẹ cân, lúc nhỏ bị còi xương, suy dinh dưỡng.
Theo bác sĩ
chuyên khoa 1 Nguyễn Thị Thiên Hà, căn cứ vào nguyên nhân loãng xương, người
ta chia ra làm ba loại: Loãng xương người già, loãng xương sau mãn kinh và
loãng xương thứ phát.
Loãng xương người già
hay còn gọi là loãng xương tiên phát xảy ra khi vừa có tình trạng tăng hủy
xương và giảm tạo xương. Bệnh thường xuất hiện trễ, diễn biến chậm, tăng từ
từ và ít có những biến chứng nặng nề như gãy xương hay lún xẹp các đốt sống.
Loãng xương sau mãn
kinh xảy ra ở phụ nữ sau khi mãn kinh, do tăng hủy xương, trong khi tạo xương
ít bị suy giảm. Loại loãng xương này chiếm tỷ lệ cao nhất.
Loãng xương thứ phát
là hậu quả của một số bệnh như viêm khớp, thận, bệnh của tuyến cận giáp hoặc do
nằm lâu, thói quen dùng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê…
Loãng xương ở giai
đoạn sớm không có triệu chứng gì nên được mệnh danh là “sát thủ
thầm lặng”. Khi có dấu hiệu lâm sàng, thường là lúc đã có biến chứng, cơ
thể đã mất đi 30% khối lượng xương. Ở giai đoạn bệnh
tiến triển có thể xuất hiện cảm giác đau, thường được mô tả là đau ở
trong xương. Đây là một triệu chứng rất mơ hồ nên thường bị bỏ qua.
Một triệu chứng khá
rõ ràng và có thể quan sát được của loãng xương là giảm dần chiều cao của
cơ thể kèm với cảm giác đau ở vùng lưng (cột sống ngực) và thắt lưng.
Khi nặng hơn sẽ thấy gù lưng và dáng đi khòm.
Gãy xương là triệu
chứng rõ nhất và cũng là biến chứng nặng nhất của loãng xương. Gãy xương
do loãng xương là các trường hợp gãy xương tự nhiên hoặc sau một chấn
thương rất nhẹ, thường xảy ra ở vị trí xương đốt sống, cổ xương đùi
và cổ tay.
Nhiều nghiên cứu cho
thấy canxi và vitamin D là nguyên liệu giúp tạo xương mới, kích
thích hoạt động của tế bào sinh xương. Do vậy cả canxi và
vitamin D được đều sử dụng trong dự phòng và điều trị loãng
xương.
Tấn Kính
0 Comment to "Nguyên nhân và dấu hiệu bệnh loãng xương bạn nên biết"
Đăng nhận xét